Khẩn trương rà soát, phê duyệt phương án sắp xếp đổi mới các công ty nông, lâm nghiệp

Ngày 10/9/2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 33/CT-TTg về thúc đẩy công tác sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp theo kết luận của Bộ Chính trị. 

Chỉ thị nêu rõ: Trước ngày 31/10/2024, các địa phương hoàn thành phương án sắp xếp gửi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án tổng thể về sắp xếp đổi mới các công ty nông, lâm nghiệp. 

Công ty nông, lâm nghiệp (tiền thân là nông, lâm trường quốc doanh) là lực lượng có đóng góp tích cực vào phát triển, bảo vệ rừng, sản xuất nông, lâm nghiệp theo quy mô lớn; góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở nông thôn, chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp. Việc sắp xếp, đổi các công ty nông, lâm nghiệp hiệu quả sẽ tạo điều kiện khai thác tiềm năng thế mạnh về nguồn lực đất đai lớn do các công ty nông, lâm nghiệp đang quản lý, sử dụng; phát triển ngành nông nghiệp là trụ đỡ của nền kinh tế, góp phần nâng cao đời sống Nhân dân, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, ổn định an ninh trật tự, an toàn xã hội và bảo đảm an ninh lương thực. 

Tuy nhiên, tiến độ sắp xếp, đổi mới còn chậm, còn nhiều vướng mắc. Đến nay vẫn còn 95 công ty chưa hoàn thành sắp xếp, đổi mới (chiếm 37%) tại 24 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và 02 tổng công ty. Trong đó, còn một số công ty nông, lâm nghiệp sau sắp xếp, đổi mới, hoạt động chưa hiệu quả, chưa đạt mục tiêu ban đầu, phải tiếp tục sắp xếp lại. 

Cùng với đó, còn nhiều điểm nghẽn tác động tiêu cực tới kết quả sắp xếp, đổi mới và phát triển các công ty nông, lâm nghiệp chưa được xử lý triệt để, đặc biệt là vấn đề liên quan xử lý đất đai… 

Tháo gỡ khó khăn để hoàn thành mục tiêu 

Tại Nghị quyết số 109/2023/QH15 ngày 29/11/2023, Quốc hội đã giao nhiệm vụ Chính phủ "Trong năm 2024, hoàn thành rà soát, phê duyệt phương án sắp xếp đổi mới các công ty nông, lâm nghiệp". Để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ Quốc hội giao, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành liên quan: 

Hướng dẫn triển khai Nghị định số 04/2024/NĐ-CP và Nghị định số 118/2014/NĐ-CP của Chính phủ bảo đảm không có khoảng trống pháp lý hướng dẫn chi tiết nghị định. Tổng hợp đề xuất cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung và ban hành một số cơ chế có liên quan để tháo gỡ khó khăn trong quá trình sắp xếp, đổi mới công ty nông, lâm nghiệp; tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện các nghị định của Chính phủ qua các thời kỳ về giao khoán vườn cây, rừng trồng sản xuất để đề xuất Chính phủ sửa đổi, bổ sung cho phù hợp; đặc biệt là các chế tài liên quan đến thực hiện hợp đồng giao khoán. 

Khẩn trương trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định cơ chế hỗ trợ công ty nông, lâm nghiệp giải thể mất khả năng thanh toán. 

Tổ chức thực hiện thanh tra việc quản lý và sử dụng đối với đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh, bảo đảm có trọng tâm, trọng điểm. Đồng thời chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc các địa phương tiếp tục thực hiện công tác rà soát, xác định ranh giới, cắm mốc giới, đo đạc, lập bản đồ địa chính và hồ sơ ranh giới sử dụng đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất... 

Thủ tướng Chính phủ giao UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoàn thành việc phê duyệt phương án sắp xếp, đổi mới công ty nông, lâm nghiệp, trong đó có phê duyệt phương án sử dụng đất của các công ty nông, lâm nghiệp của địa phương và của các bộ, cơ quan trung ương trên địa bàn, bảo đảm thời hạn hoàn thành theo quy định. 

Đối với UBND các tỉnh vùng Tây Nguyên, phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường thực hiện kiểm kê rừng nhằm xác định rõ ràng, cụ thể diện tích rừng theo chủ quản lý và hiện trạng.... theo chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ tại Thông báo số 226/TB-VPCP ngày 17/5/2024. Tiếp nhận và xây dựng kế hoạch sử dụng diện tích đất các công ty nông, lâm nghiệp bàn giao về địa phương quản lý sau sắp xếp, đổi mới. 

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu “Xử lý dứt điểm tình trạng tranh chấp, lấn chiếm đất đai tại các công ty nông, lâm nghiệp, không để tình hình phức tạp do chậm xử lý dứt điểm hoặc né tránh, đùn đẩy trong xử lý; thu hồi đất sử dụng sai mục đích, vi phạm, sử dụng không hiệu quả để đưa vào quản lý, sử dụng đúng pháp luật, hiệu quả"...