Mở rộng hợp tác
Trong hợp tác đa phương, hiện Việt Nam đã là thành viên của IAEA, Tổ chức hợp tác vùng (RCA), Diễn đàn Hợp tác hạt nhân châu Á (FNCA). Về hợp tác song phương, Việt Nam đã ký 8 hiệp định hợp tác sử dụng NLNT với Ấn Độ (1986), Hàn Quốc (1996), Trung Quốc (2000), Achentina (2001), Nga (2002), Pháp (2009), Nhật Bản (2011) và Hoa Kỳ (5/2014).
Giai đoạn 2009-2014, Việt Nam đã ký 3 hiệp định hợp tác về NLNT với Pháp, Nhật Bản và Hoa Kỳ. Đồng thời, các tổ chức liên quan của Việt Nam trong lĩnh vực này đã thiết lập quan hệ với các đối tác của Nga, Nhật Bản, Pháp, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Úc, Canada, Ấn Độ, Bungary, Trung Quốc, Hungary.
Trong khuôn khổ các hợp tác kể trên, nhiều hội nghị, hội thảo, khóa đào tạo về NLNT và điện hạt nhân (ĐHN) đã được tổ chức ở Việt Nam và một số nước đối tác. Hàng trăm lượt cán bộ quản lý, cán bộ khoa học được cử đi thực tập ngắn hạn ở nước ngoài. Nhiều chuyến thăm các nhà máy ĐHN và các cơ sở hạt nhân ở một số nước đối tác đã được tổ chức cho các cán bộ cao cấp, cán bộ quản lý, phóng viên và đại diện nhân dân ở khu vực có địa điểm xây dựng nhà máy ĐHN.
Ngoài ra, Việt Nam đã tích cực tham gia các điều ước quốc tế đa phương về NLNT. Trong hơn 20 năm từ năm 1982 đến 2006, Việt Nam chỉ tham gia 6 điều ước quốc tế. Nhưng từ năm 2006 (là năm Chiến lược NLNT được ban hành) đến nay, trong vòng chưa đầy 10 năm Việt Nam đã tham gia 7 điều ước quốc tế, trong đó có nhiều điều ước quốc tế rất nhạy cảm, liên quan đến chủ quyền và an ninh quốc gia.
|
Cho đến nay, nguồn viện trợ ODA không hoàn loại của IAEA vẫn là nguồn viện trợ có thời gian lâu dài nhất và lớn nhất cho Việt Nam trong lĩnh vực NLNT.
|
Hiệu quả thiết thực
Theo Viện NLNT Việt Nam, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực NLNT bao gồm hợp tác hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo nhân lực, hợp tác bảo đảm an toàn, an ninh và không phổ biến vũ khí hạt nhân. Hợp tác quốc tế có vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền chính sách sử dụng NLNT vì hòa bình của Việt Nam, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của quốc tế, đồng thời tạo ra những nguồn lực quan trọng cho nghiên cứu, phát triển, ứng dụng NLNT, đặc biệt là ĐHN.
Chẳng hạn, thông qua việc ký kết các hiệp định hợp tác với Nga và Nhật Bản, trong đó Nga là đối tác dự án ĐHN Ninh Thuận 1 và Nhật Bản là đối tác dự án ĐHN Ninh Thuận 2, Chính phủ Nga và Nhật Bản đã cam kết giúp Việt Nam tiến hành nghiên cứu khả thi dự án đầu tư, cho vay ưu đãi với lãi suất thấp để thực hiện dự án xây dựng nhà máy ĐHN, sử dụng công nghệ tiên tiến nhất và đã được kiểm chứng với tiêu chuẩn an toàn cao nhất cho dự án, cung cấp nhiên liệu hạt nhân cho toàn bộ thời gian hoạt động của nhà máy ĐHN, quản lý và xử lý nhiên liệu đã qua sử dụng và chất thải phóng xạ của nhà máy ĐHN…
Hay thông qua hợp tác với IAEA, IAEA đã giúp Việt Nam nghiên cứu quy hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng luật và hệ thống pháp quy bảo đảm an toàn và an ninh hạt nhân… thông qua việc cung cấp thiết bị, phần mềm tính toán, tài liệu, chuyên gia và đào tạo nhân lực./.(Quỳnh Nga)