Những kết quả đạt được trong phát triển các nguồn năng lượng trên địa bàn tỉnh Kon Tum
Bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia là nền tảng, đồng thời là tiền đề quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội. Ưu tiên phát triển năng lượng nhanh và bền vững, đi trước một bước, gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, bảo đảm quốc phòng, an ninh, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Thực hiện quan điểm nêu trên, thời gian qua, căn cứ Nghị quyết số 55-NQ/TW, ngày 11-02-2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng Quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kon Tum đã ban hành Kế hoạch số 132-KH/TU, ngày 28-5-2020, theo đó đã chỉ đạo các địa phương, đơn vị cụ thể hóa và tổ chức thực hiện Nghị quyết phù hợp với tình hình thực tế. Quan hơn 3 năm thực hiện, tình hình phát triển các nguồn năng lượng trên địa bàn tỉnh Kon Tum đã đạt được những kết quả tích cực.
Về tình hình xây dựng cơ chế, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư triển khai các dự án năng lượng trên địa bàn. Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và tăng cường thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh. Xây dựng, duy trì thường xuyên các kênh đối thoại để giải quyết kịp thời các kiến nghị của doanh nghiệp; thường xuyên rà soát, điều chỉnh, bổ sung danh mục dự án thu hút đầu tư để phù hợp với tình hình thực tế và nhu cầu phát triển của tỉnh. Xây dựng và triển khai chính thức Hệ thống giám sát, theo dõi quản lý tiến độ dự án đầu tư tỉnh Kon Tum. Chỉ số PCI của tỉnh Kon Tum năm 2022 đạt 64,89 điểm, xếp thứ 37/63 tỉnh, thành phố, tăng 24 bậc so với năm 2021, là thứ hạng cao nhất tỉnh đạt được kể từ năm 2006 đến nay, đây là minh chứng rõ nét nhất cho quyết tâm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh.
Kết quả cập nhật, điều chỉnh các quy hoạch liên quan của địa phương để tránh chồng lấn với các quy hoạch phát triển ngành năng lượng hiện nay và trong thời gian tới. Hiện trạng và phương án phát triển mạng lưới hạ tầng điện lực trên địa bàn tỉnh đã được thể hiện tại các nội dung trong Quy hoạch tỉnh trên cơ sở kế thừa và tích hợp các nội dung của Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Kon Tum giai đoạn 2016-2025 có xét đến năm 2035.
Kết quả thực hiện các kế hoạch phát triển năng lượng tại địa phương gắn với: Các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; các quy hoạch, kế hoạch phát triển năng lượng quốc gia và các phân ngành năng lượng (chú trọng với các nguồn năng lượng sạch tái tạo); các quy hoạch về sử dụng đất, mặt nước, hạ tầng giao thông, đô thị, phát triển công nghiệp, thương mại dịch vụ…Nhìn chung, Quy hoạch ngành điện, Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Kon Tum phù hợp với Quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội, quy hoạch đất đai, giao thông, xây dựng..., quy hoạch phát triển điện lực, phát triển năng lượng tái tạo của Quốc gia, của tỉnh đảm bảo quốc phòng, an ninh, phát huy và sử dụng hiệu quả tài nguyên năng lượng phục vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Tình hình phát triển các nguồn cung năng lượng tại địa phương (dầu khí, điện và năng lượng tái tạo) gắn với việc hình thành các trung tâm năng lượng cơ sở lợi thế so sánh, huy động tối đa và hiệu quả tài nguyên cho phát triển năng lượng tại địa phương. Dầu khí, khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG): Trên địa bàn tỉnh có 01 trạm nạp LPG, công suất chiết nạp trung bình khoảng 2.300kg/năm; 03 thương nhân kinh doanh mua bán LPG và 105 cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ LPG chai.
Về xăng dầu: Trên địa bàn tỉnh có 43 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu với 91 cửa hàng bán lẻ xăng, dầu được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện bán lẻ xăng, dầu. Nguồn cung ứng xăng, dầu chủ yếu từ 04 doanh nghiệp đầu mối; các cửa hàng kinh doanh xăng dầu chấp hành đầy đủ các quy định của pháp luật đối với ngành nghề kinh doanh có điều kiện, chưa phát hiện hành vi đầu cơ, găm hàng chờ tăng giá hay xuất lậu xăng dầu qua biên giới.
Về dự án thủy điện: Trên địa bàn tỉnh Kon Tum có 82 vị trí thủy điện vừa và nhỏ được phê duyệt quy hoạch, tổng công suất lắp máy 879,1MW (hiện đang đề nghị Bộ Công Thương xem xét, thống nhất loại khỏi quy hoạch thủy điện vừa và nhỏ đối với các dự án thủy điện: Đăk Ruồi 1, Đăk Man, Đăk Brot, Sông Tranh 1 tại Công văn số 4419/UBND-HTKT, ngày 14-12-2021 và Công văn số 681/UBND-HTKT, ngày 11-3-2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum); 02 nhà máy thủy điện lớn là Plei Krông (công suất 100MW) và Thượng Kon Tum (công suất 220MW) đã hoàn thành phát điện. Hiện nay, tỉnh Kon Tum đang tạm dừng xem xét, khảo sát, đánh giá tiềm năng và lập hồ sơ các công trình thủy điện vừa và nhỏ vào quy hoạch để đánh giá kỹ hơn tình hình thực hiện công tác quy hoạch, đầu tư các dự án thủy điện và các tác động đến môi trường, rừng.
Dự án điện gió: Đã tạo điều kiện cho các Nhà đầu tư nghiên cứu khảo sát, đánh giá tiềm năng phát triển các dự án điện gió trên địa bàn để lập hồ sơ bổ sung quy hoạch, trình cấp có thẩm quyền bổ sung Quy hoạch phát triển điện lực. Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý bổ sung 02 dự án vào Quy hoạch điện VII điều chỉnh với tổng công suất 153,5 MW. Theo Đề án Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, tiềm năng phát triển điện gió trên địa bàn tỉnh là 6.287,40 MW.
Dự án điện mặt trời: Đã tạo điều kiện cho các Nhà đầu tư ghiên cứu khảo sát, đánh giá tiềm năng phát triển các dự án điện mặt trời trên địa bàn để lập hồ sơ bổ sung quy hoạch trình cấp có thẩm quyền bổ sung vào Quy hoạch phát triển điện lực. Thủ tướng Chính phủ đã ph duyệt bổ sung quy hoạch điện VII đối với dự án Nhà máy điện mặt trời nổi Ialy Kon Tum (200MWp); Bộ Công Thương bổ sung Quy hoạch phát triển điện lực tỉnh đối với dự án Nhà máy điện mặt trời Sê San 4 (49MWp, đã đóng điện tháng 11-2020). Đã đưa vào vận hành tổng cộng 1.444 dự án/hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất lắp đặt 161.196kWp, trong đó, có 159 dự án/hệ thống có công suất đặt ≥100 Wp và 1.285 dự án/hệ thống có công suất đặt <100kWp. Theo Đề án Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, tiềm năng phát triển điện mặt trời của tỉnh là 18.702,4MW.
Tiềm năng phát triển điện sinh khối, rác thải, chất thải rắn và các nguồn năng lượng khác: Trên địa tỉnh có 01 máy phát điện sử dụng bã mía, công suất 1,5MW của Công ty cổ phần Đường Kon Tum, chủ yếu để cung cấp điện phục vụ sản xuất cho nhà máy đường Kon Tum. Theo Đề án Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, tiềm năng phát triển điện sinh khối trên địa bàn tỉnh khoảng 172MW.
Các cấp, các ngành thường xuyên tổ chức tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện các dự án năng lượng. Đã ban hành các quy định, hướng dẫn cụ thể về thu hồi đất; đơn giá bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng triển khai các dự án trong đó, có dự án năng lượng.
Việc thực hiện các quy định đảm bảo quốc phòng, an ninh, an toàn cho các công trình năng lượng trên địa bàn tỉnh đều được các cơ quan quản lý nh nước, chủ đầu tư quan tâm, chú trọng thực hiện theo quy định./.